Biện hộ - thói quen cố hữu giết chết con người

Theo nghiên cứu của thế giới người việt là một trong những dân tộc thông minh, có thể nói là chỉ đứng sau người do thái. Nhưng sự thông minh đó đa phần được ( bị ) sử dụng sai mục đích.

Sau buổi họp phụ huynh cho Nam về, người bố cau có mặt mày, vừa dựng xe máy bước vào nhà đã quát lớn. Thằng Nam đâu, mày xuống đây tao hỏi.
Dạ dạ. ( Vì biết trước kiểu gì cũng bị bố mắng nên Nam đã giả vờ ngồi vào bàn học trước đó, giọng nam hoảng hốt và run )
Bố gọi con ạ.
Mày mang cái dạ xuống đây tao hỏi. ( Ông bố vẫn hằn học, ông ngồi vào bàn uống liền mấy ngụm nước, nét mặt vẫn cau có và dường như cơn giận giữ ngày càng tăng )
Bố gọi con ạ. ( Nam vôi vàng 3 chân 4 cẳng chạy thục mạng xuống phòng khách, chân cậu ta run lẩy bẩy, giọng thì ấp a ấp úng, xuống đến phòng khách cậu cúi gằm mặt xuống sàn nhà, cất giọng vừa run run vì sợ )
Mày học hành thế này hả, thật phí công tao nuôi mày, từ nay bỏ học đi làm. ( Ông bố quát lớn )
Con con...xin lỗi bố. ( Nam ấp a ấp úng, chân tay run lẩy bẩy )
Tại sao kết quả học tập của mày lại kém thế này, đã thế cô giáo còn phê bình mày hay quay ngang quay ngửa làm ảnh hưởng cả mấy bạn xung quanh nữa, mày nói tao nghe không từ mai nghỉ học. ( Ông bố quát lớn và nhìn hằn học về phía Nam, trong khi đó cậu vẫn cúi gằm mặt xuống sàn và nước mắt bắt đầu ứa ra vì sợ )
Dạ dạ...Tại con học kém môn toán, con học kém cả môn tiếng anh nữa nên kết quả kém. Bọn lớp con toàn đứa thông minh, con có chăm học bao nhiêu cũng không bằng được chúng nó. Thằng Trung bố nó làm bác sĩ, thằng Bảo bố nó làm kế toán trưởng nên chúng nó thông minh lắm, con không thông minh được như chúng nó.
Còn việc quay ngang quang ngửa thì do bọn nó trêu con, gọi con nên con quay lại. Nhất là con Lung Thị Linh nó toàn chọc con làm con mất tập trung rồi khi con quay lại để quát nó thì cô giáo chỉ bắt lỗi con.

Nghe những lời đó ông bố trầm tư một lúc "đúng là bố mẹ chúng nó giỏi nên con chúng nó giỏi hơn con mình thật, con nó nói cũng đúng ngày xưa mình cũng học kém môn toán nên chắc giớ di truyền sang nó học cũng kém môn toán, bọn bạn chọc nó khiến nó tức mà hành động thế nhưng chắc cô giáo chỉ thấy nó quay xuống nên bắt lỗi mỗi nó". ( Nghĩ đến đây ông bố bổng dịu giọng xuống, ông cảm thấy thương cho con trai với sự bất lực vì đã di truyền sự kém cõi cho con, ông tự an ủi bản thân một chút khi nghĩ về lời mẹ ông "ngày xưa bố con cũng học kém môn toán", và ông nghĩ đó chắc là số phận nên không thể trách con nó được )

Từ nay đi học nhớ chăm chỉ và nghiêm túc mà học cho tốt, đừng để cô giáo phê bình như hôm nay một lần nào nữa đấy. Lên nhà tắm rửa rồi lát xuống ăn cơm.

Nam dạ rồi đi lên phòng, bước đi nhanh hơn như cố thoát khỏi không khí áp lực vừa nãy nhưng thực ra là vui vì bố không quát nữa. Tất nhiên là Nam vẫn chưa hiểu được tại sao bố tha cho nhưng cậu sẽ lại dùng bài đó vào kì học năm sau, và tất nhiên là cậu vẫn chưa nhận ra lỗi của bản thân và kì sau kết quả vẫn không được cải thiện. Dĩ nhiên sau mỗi lần họp phụ huynh về bố cậu vẫn không khỏi tức giận nhưng sau "bài diễn thuyết thuyết phục" của Nam thì cảm xúc tức giận đó của bố cậu lại thành tình yêu thương và cảm thấy thương hại cho chính ông ấy và con trai.

Bên kia, hàng xóm cũng đang nhao nhao về những đứa con nghịch tử của họ. Thì bên trong phòng khách trong khu biệt thự sang trọng nhà Hùng, bố cậu đang ngồi giảng giải cho con về cách nhận lỗi của bản thân và khắc phục nó.

Hùng học cùng lớp với Nam và bố Hùng là một doanh nhân, Hùng học không giỏi hơn Nam nhiều nhưng sau mỗi kì học Hùng đều tiến bộ hơn, hôm nay cô giáo cũng lưu ý với bố Hùng không ít điều mà con trai của ông đang thật chưa tốt. Cô giáo nói Hùng cũng học kém môn toán và cũng hay cựa quậy trong lớp.
Về đến nhà, bước ra khỏi ô tô bố Hùng bình tĩnh vào phòng khách gọi Hùng xuống rót trà và ngồi vào bàn trao đổi.
Sao con chưa học tốt môn toán? ( Ông không khẳng định Hùng học kém môn toán mà chỉ hỏi "sao con chưa", tức ông biết tiềm năng có nhưng chưa thực cố gắng mà thôi, và câu trả lời ông mong đợi là một sự giải thích chứ không phải một lời bao biện vì sợ hãi )
Dạ. Do con lười ạ. ( Vì trước đến giờ bố Hùng luôn hỏi Hùng và trao đổi ý kiến một cách thoải mái, không gây áp lực lên cậu nên cậu cũng trả lời thành thật và không sợ hãi quá )
Thế con phải làm thế nào để cải thiện điểm, mà trong lớp có nhiều bạn học rất giỏi toán, con có nghĩ là con có thể giỏi hơn các bạn không? ( Bố Hùng muốn kích thích cậu suy nghĩ giải pháp thay vì mắng mỏ khiến cậu sợ và rụt cổ lại bao biện, đỗ lỗi kẻo bố làm lớn chuyện )

Dạ. Con sẽ làm chăm chỉ làm bài tập toán hơn nữa, con sẽ đăng kí học thêm môn toán nhiều hơn, con sẽ chăm chỉ hỏi các bạn về môn toán nhiều hơn nữa, con sẽ giỏi môn toán như các bạn giỏi trong lớp và thậm chí là giỏi nhất lớp. Bố tin con chứ? ( Hùng tự tin khi đưa ra giải pháp khắc phục sự yếu kém môn toán và hỏi ý kiến bố về sự "kỳ vọng" của bố vào cậu )
Tất nhiên là bố tin con sẽ làm được. ( Bố hùng nhìn cậu ánh mắt trìu mến và đầy yêu thương, kỳ vọng, xoa đầu cậu và bảo cậu đi tắm rửa rồi lát xuống ăn cơm )
À, mà Hùng. Con nhớ giữ trật tự trong lớp, đừng làm phiền khi người khác đang tập trung học bài. Vì nếu là khi con chăm chỉ có ai đó làm phiền khiến con không tập trung được con cũng sẽ khó chịu đúng không nào.
Hùng cười và đáp. Dạ, lúc con chăm rồi các bạn sẽ phải giữ trật tự cho con tập trung mà bố.hi

Qua câu chuyện trên tôi muốn nói rằng: Đa phần cách nghĩ của chúng ta được hình thành từ lúc bé, thông qua những kênh nghe nhìn và trải nhiệm thực hiện. Việc chúng ta bắt chước cách thực hiện của bố mẹ vô hình chung đã mang theo cả những điều không tốt từ bố mẹ vào tính cách chúng ta. Điều đó khiến không ít người có thói quen xấu bao biện, đỗ lỗi, nóng nảy, hay chê bai, hay coi những "chuẩn mực sai trái" là đúng đắn vì thấy bố mẹ đồng ý. Hay sợ nêu ra ý kiến, rụt rè vì sợ sai...Những điều đó thật đáng buồn là đa phần đều được dạy giỗ từ bố mẹ, gia đình người thân của chúng ta.

Đọc câu chuyện trên hẳn các bạn cũng hiểu được rằng thói quen bao biện và đổ lỗi nó gây hậu quả thế nào rồi. Nam sẽ mãi quanh quẩn kết quả kém trong học tập, còn Hùng thì ngày càng tiến bộ và tình cảm bố con thì càng khăng khít hơn. Tất cả là nhờ vào sự khéo léo trong giao tiếp, hiểu tâm lý con người và cách kích thích tìm giải pháp của bố Hùng thay vì quát tháo và suy nghĩ bao biện, đỗ lỗi như bố Nam. Hẳn nhiều người nghĩ sao tôi lấy hình ảnh Hùng sống trong biệt thự của người bố, bởi vì tôi muốn truyền đạt rằng những người có cách nghĩ thành công "biết nhận lỗi và tìm giải pháp thay vì bao biện" sẽ thành công. Họ sẽ có một cuộc sống hạnh phúc về cả mặt tinh thần, vật chất thay vì quanh quẩn như một con cừu cứ đi và quay về vị trí ban đầu. Chỉ vì không biết nhận ra lỗi của bản thân trong những việc làm, ngược lại còn đổ lỗi cho người khác, cho những sự việc khác quan để cảm thấy bản thân ok hơn, đỡ áp lực hơn đã khiến nhiều con người tự lừa bản thân và cuối cùng mãi luẩn quanh quanh đống lỗi và mãi không tiến bộ được. Để rồi mọi thứ với họ là chẳng bao giờ giải quyết được, nhất là có ai nói họ, chỉ trích hay muốn giúp đỡ họ lại diễn bài văn xù lông nhím ấy lên để cảm thấy ok hơn.

Những đứa con rồi cũng đến lúc lớn và bước ra đời đi làm, những sóng gió những thách thức trong cuộc sống khi tác động vào họ sẽ khiến họ cảm thấy và phản ứng lại thế nào.

Sau kì họp hội đồng quản trị tổ của Nam, do Nam chỉ huy bán được số hàng trung bình so với các tổ khác. Lần này chính thức giám đốc giao chỉ tiêu cho các nhóm, chỉ tiêu kỳ này cao hơn kỳ trước và mức thưởng khi hoàn thành chỉ tiêu cũng tăng lên. Các nhóm nhăn mặt và Nam cũng không ngoại lệ, Nam ý kiến với giám đốc. Bây giờ kinh tế khủng hoảng, khách hàng thì hiếm hoi, nhân viên dưới quyền em thì nhiều người không nghe lời do đó chỉ tiêu đó khó mà đạt được lắm sếp à. Và tất nhiên chả có sếp nào muốn nghe những lời bao biện như thế, "cứ làm như tôi đã bảo". Nam vẫn không khỏi khó chịu với sếp và không cố gắng hết mình vì nghĩ điều đó là không thể. Để trung thành với ý kiến của mình Nam đã lười biếng và đi chứng minh điều đó là đúng. Và quả thật như thế cậu không đạt chỉ tiêu mà công ty đề ra, cuối cùng cậu bị khiển trách và bị xuống chức, trừ lương.

Cùng là nhóm trưởng của đội bán hàng khác, Hùng làm như cách bố cậu vẫn hay khuyến khích cậu làm đó là tìm lỗi và đưa ra giải pháp. Cậu rất vui khi giám đốc giao chỉ tiêu, biết là chỉ tiêu cao nhưng cậu tin là sẽ làm được. Để trung thành với suy nghĩ đó và lấy thêm động lực cậu đặt ra đề nghị với giám đốc "nếu em vượt chỉ tiêu 20 đến 50% sếp sẽ thưởng cho em cái gì". Và Hùng đã nỗ lực tìm giải pháp để thực hiện mọi chỉ tiêu cậu đặt ra, khắc phục lỗi và luôn tìm giải pháp dài hạn, tất nhiên là cậu không bao giờ đổ lỗi. Cậu thăng tiến dần đần từ chức vị nhóm trưởng lên trưởng phòng rồi lên những chức vị cao hơn với uy tín và tầm ảnh hưởng lớn hơn.

Qua câu chuyện tiếp theo này tôi muốn nói làm gì cũng nên cố gắng làm hết mình với phương pháp sáng tạo, sự linh động và tự tin thay vì khuôn mẫu hay sự bao biện. Hạn chế khả năng của bản thân bởi hệ thống niềm tin được định hình ở quá khứ, nói không với những thứ đáng lẽ là có. Điều đó quả thật rất thảm hại với những ai đang khao khát thành công. Hãy luôn nỗ lực làm mọi thứ vượt chỉ tiêu được giao. Sự ảnh hưởng của bạn là thước đo giá trị lãnh đạo của bạn chứ không phải chức vị hay bất cứ vỏ bọc hư hảo nào hết. Hãy luôn nỗ lực cho một mục tiêu nào đó, đừng bao biện và cho phép bản thân nói không. Đừng bao giờ như thế, nó là dấu hiệu của con ốc đang thu mình vì tự nghĩ ra cái vỏ đang dày thêm và trùm lấy cả miệng.

Câu chuyện của hai người trong chuyện tình cảm.

Làm trong công ty một thời gian Nam cũng thấy quý mến một cô gái, dẫu thế cậu đắn đo hết ngày này qua tháng nọ. Liệu em ấy có thích mình không, mình kém cỏi mình thất bại nhiều lần trước đó, mình không phải là người đào hoa, mình không có năng khiếu trong vai trò người dẫn dắt khiến chị em phụ nữ bị cuốn hút. Nhưng cuối cùng Nam cũng lấy hết dũng khí ra làm quen và xin số, hằng ngày đều đặn nhắn tin cho nàng. Thức dậy sáng nào Nam cũng nhớ về nàng mà quên cả list công việc quan trọng hôm đó, có nhiều lúc còn ngồi soi gương trong nhà tắm cả giờ đồng hồ, cả hát cả cười và nghĩ ra nhiều thứ sến sầm để mua chuộc cô nàng. Vào một ngày nọ khi mặt trời lên cao, Nam thức dậy xem đồng hồ và hốt hoảng chuẩn bị đi làm. Biết muộn giờ nhưng vẫn cố nhắn cho nàng một tin "have a nice day, my cat". Nam thầm nghĩ nàng chắc đang sướng run lên vì tin nhắn đó của anh và anh lao ngay đến công ty, xếp mắng tới tấp vì đến muộn nhưng với Nam bây giờ có điều đáng quan tâm hơn. Và rồi một hôm cô nàng bỗng vui vì có bộ váy mới, nàng nhận lời đi ăn tối với Nam. Sau bao lần bị từ chối hôm nay Nam cũng cảm thấy tự hào với chính mình, tự vỗ ngực và tuyên bố cô ấy là của mình. Ngày hôm đó Nam làm việc rất hăng say, hiệu quả công việc cao và cấp dưới băn khoăn không hiểu tại sao hôm nay Nam lại vui và tân tụy công việc đến vậy. Đến hôm sau cô nàng có chuyện và không muốn nói chuyện với Nam, khiến Nam vò đầu bứt tai cả ngày hôm đó không tài nào tập trung làm việc được. Khiến công việc trì trệ và xếp lại mắng, nhưng Nam kệ xếp đâu có hiểu cho tôi "tôi đang bị nàng bơ cơ mà". Nam tự cho mình cái quyền thiếu trách nhiệm với bản thân và dánh đu theo cảm xúc để rồi kết quả công việc tháng đó rất không đâu vào đâu, xếp khiến trách, nhân viên cấp dưới thì mất niềm tin vì một người để tình cảm riêng tư điều khiển gây ảnh hưởng đến công việc làm cả nhóm liên lụy. Cứ ngày vui ngày buồn như díc dắc vậy, và cuối cùng Nam quyết định tỏ tình để kiếm cho mình một tình yêu đã theo đuổi từ lâu. Nhưng rất buồn nàng đã từ chối, Nam ủ rủ mấy ngày và không tin vào tai mình nữa. Nhưng rồi cũng thức tỉnh nhưng rồi lại thu mình lại và không dám tán gái nữa, thiếu tự tin trầm trọng và lao đầu vào công việc với tâm lý bảo thủ, bao biện và thiếu sáng kiến cố hữu.

Hùng cũng quen một cô nàng trong công ty, hai bên chi nhánh khác nhau nên có bất tiện nhưng Hùng đã cố gắng xin contacts rồi nói chuyện tìm hiểu. Tất nhiên Hùng rất rạch rồi giữa thời gian dành cho công việc và tình cảm. Hùng tìm hiểu cô nàng một thời gian sau những giờ rãnh cậu thu xếp date với cô ấy và rồi cuối cùng cũng không mấy khả quan vì không hợp, cô gái không có tìn hiệu mở đường. Hùng đã chủ động bỏ đi với thái độ vui vẻ, nhận thức rằng đó là bài học kinh nghiệm, tìm ra điểm sai của bản thân và tìm giải pháp để khắc phục, sáng tạo để tiến bộ hơn trong lĩnh vực chinh phục chị em. Một thời gian sau trong lúc tình cờ đi chơi với nhóm bạn đã chủ động ra làm quen với một cô nàng bắt mắt Hùng. Mọi thứ diễn ra cũng không khả quan cho lắm và cuối cùng cũng thất bại. Nhưng Hùng không cho rằng đó là lỗi của cô gái, Hùng biết đó là lỗi của chính mình, Hùng tiếp tục khắc phục và tự nhủ sẽ phải tiến bộ hơn bằng mọi cách. Hùng tìm đọc nhiều hơn những tài liệu về tâm lý con người, học về cách giao tiếp nói chung với phái nữ nói riêng, Hùng nhận ra càng nhiều lỗi, nhiều vấn đề và anh đã sửa chúng. Rồi tiếp tục làm quen với những cô gái khác, cuối cùng thì cũng có nhiều hơn một số cô có cảm tình và mọi thứ tiến triển khả quan hơn nhiều. Lúc này Hùng sẵn sàng bỏ qua những cô gái khiến anh không hài lòng, những cô gái không hứng thú nói chuyện và Hùng cảng chủ động hơn trong các mối quan hệ. Hùng không bao giờ để tâm trạng dao động theo sự đối xử mà các cô gái dành cho anh. Anh chỉ xem đó là dấu hiệu cho thấy có gì đó chưa đúng cần phải xem xét, anh không tự trách bản thân hay tuyệt vọng và đi tìm giải pháp và khắc phục mọi thứ rất nhanh. Rồi cuối cùng với tâm thế đó anh đã làm chủ những mối quan hệ, chủ động và luôn chủ động, luôn chịu trách nhiệm tốt cho mọi thứ xảy ra xung quanh có liên quan đến anh.

Chuyện tình cảm nó không phải là 1+1=2, đôi khi chính những người giỏi nhất, thông minh nhất và chức vị cao nhất lại hay phải đau đầu nhất. Vì chức vị đi liền với trách nhiệm mà. Đừng nghĩ những người giàu những người chức vị cao không gặp vấn đề, họ có nhiều vấn đề lớn thì đúng hơn. Và cuộc sống luôn tồn tài vấn đề nhưng đó không phải là lý do bạn cho phép mình dao động theo cảm xúc, hay tệ hơn là buông xuôi gục ngã. Nhất là vì chuyện tình cảm với một cô gái, nó là điều thật tồi với một gã đàn ông. Buồn hãy cứ khóc đi, bật vòi hoa sen lên khóc và tắm rửa rồi lau nước mắt đi, sau đó hãy cười và ngủ một giấc thật sâu rồi tìm giải pháp thay vì luận tội và tự tuyệt vọng. Dằn vặt, tuyệt vọng là cách tự giết chết bản thân nhanh nhất, nếu bạn muốn thành công tôi không biết cách nào nhưng muốn thất bại thì hãy làm thế thường xuyên - tôi chắc chắn về kết quả đấy. Người luôn vận động, luôn tìm giải pháp là người biết thời thế thay vì bao biện. Thực ra bao biện là một hình thức tự đánh lừa bản thân, thực tế sự nghiêm trọng của sự việc, của vấn đề vẫn không hề giảm, ngược lại còn nghiêm trọng hơn về mặt giải pháp. Thay vì làm thế hãy tỉnh táo, tìm ra một con đường đi đúng đắn hơn cho mọi việc. Đừng bao giờ để chuyện tình cảm khiến một ngày của bạn trở nên tồi tệ. Hãy kiểm soát tốt cảm xúc, không cho phép bất kì ai cầm giây cương cảm xúc, hãy điều khiển nó theo cách bạn muốn một cách tích cực nhất. Một người đàn ông có bản lĩnh là người làm chủ được cảm xúc, luôn bình tĩnh cho dù có bất cứ chuyện gì xảy ra, dù cho nó có tồi tệ đế mức nào đi nữa cứ bình tĩnh ắt hẳn sẽ tìm ra cách nếu không có cách thì ít nhất bộ dạng cũng sẽ ổn nhất không như một số sự mất bình tĩnh buồn cười đáng thương khác. Đó không phải giả tạo mà là sự định hình đàn ông, theo nghĩa đen nhất của từ đó.